Sunday, June 29, 2008

* Το Χρήμα Πάντα Βρόμικο Και Πάντα Πολιτικό


ΤΟ ΧΡΗΜΑ ΠΑΝΤΑ ΒΡΟΜΙΚΟ ΚΑΙ ΠΑΝΤΑ ΠΟΛΙΤΙΚΟ


(Click To Enlarge)


Και ο τίτλος, και το περιεχόμενο αυτού του κειμένου είναι επανάληψη ενός αντίστοιχου που είχε γραφεί πριν ενάμιση και πλέον χρόνο. Κατά κάποιο τρόπο σας κλέβω, σας εξαπατώ. Ίσως, όμως, και να σας απαλλάσσω από την καταπόνηση της ανάγνωσης μ’ αυτή την προειδοποίηση. Δεν φταίω εγώ, πάντως, αν αυτό που αποκαλείται δημόσιος βίος κινείται διαρκώς σ’ έναν φαυλεπίφαυλο κύκλο άθλιων συναλλαγών και εξαγορών.

Τότε, πριν ενάμιση χρόνο, την αφορμή για το πόνημα την είχε δώσει ένα αθώο – ίσως όμως και δαιμονικό- ερώτημα της ανήλικης κόρης μου. «Πώς είναι δυνατό κάτι από χαρτί να κυβερνά τον κόσμο;» Ο λόγος περί χρήματος, βέβαια. Το οποίο συνοδεύεται συνήθως από κάθε είδους απαξιωτικό επίθετο: μαύρο, βρόμικο, ανήθικο, εκμαυλιστικό, απεχθές. Όλα τα ηθικοπολιτικά συστήματα έχουν λίγο πολύ την ίδια απορριπτική αντίληψη γι’ αυτό το απείκασμα του κοινωνικού πλούτου. Αλλά τα επίθετα αυτά είναι εντελώς περιττά, δεν προσθέτουν καμιά άγνωστη πληροφορία για την επινόηση που αποξενώνει τον άνθρωπο από το προϊόν του, προσγειώνει τις δεξιότητες, τις επιθυμίες, τις ανάγκες του και τελικά τον ίδιο στο επίπεδο του εμπορεύματος. Απ’ αυτή την άποψη το χρήμα είναι πάντα βρόμικο. Και δεν χρειάζεται να ντρεπόμαστε που είμαστε αναγκασμένοι να ζήσουμε για πολύ ακόμη μαζί του.

Το χρήμα είναι, επίσης, πάντα πολιτικό. Δεν χρειαζόταν να ανοίξει ο βόρβορος της Ζήμενς για να το ανακαλύψουμε. Η διακίνησή του, η κατανομή του, το πόσο φθηνό ή ακριβό είναι κάθε φορά, το πόσο διαφανείς ή αδιαπέραστες είναι οι πηγές απόκτησής του συμπυκνώνουν τις σχέσεις εξουσίας, ισχύος και κύρους που διαμορφώνονται στις κοινωνίες. Δεν έχουν αλλάξει πολλά πράγματα σ’ αυτό εδώ και αιώνες, με τη διαφορά ότι ο καπιταλισμός επανακαθόρισε σχεδόν το σύνολο των κοινωνικών σχέσεων σαν χρηματικές σχέσεις. Και ανέπτυξε και την ανάλογη «πολιτική τεχνολογία».

Απότοκο αυτής της «πολιτικής τεχνολογίας» είναι αυτό που παρακολουθούμε για πολλοστή φορά- τάχα μου έκπληκτοι- στη χώρα της φαιδράς πορτοκαλέας. Δεν υπάρχει λόγος να νιώθουμε τα μαύρα πρόβατα της καπιταλιστικής υφηλίου. Συμβαίνουν και τις καλύτερες οικογένειες. Το ίδιο το σκάνδαλο Ζήμενς, άλλωστε, αφορά πρωτίστως τη Γερμανία. Η σχέση της «αμαρτωλής» πολυεθνικής με το γερμανικό κράτος είναι ένα σκάνδαλο δεκαετιών, σχεδόν ενός αιώνα, με μαύρες σελίδες που ξεκινούν από τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, περνούν στο ναζισμό και φτάνουν στις μέρες μας. Δεν είμαστε η εξαίρεση, λοιπόν, αλλά άλλη μια επιβεβαίωση του κανόνα.

Και ο κανόνας είναι ότι το χρήμα είναι γενικό ισοδύναμο όχι μόνο για όλες τις σχέσεις ανταλλαγής, αλλά και για τις σχέσεις κράτους και αγοράς, πολιτικής και επιχειρηματικότητας, πολιτικών και επιχειρηματιών. Τι παράγει και αναπαράγει, σε όλες τις πολιτικές συγκυρίες, αυτή τη στρεβλή ανταλλαγή ύλης ανάμεσα στους δύο πόλους του οικονομικού μας πολιτισμού που καταλήγει στη μίζα και στο λεγόμενο «μαύρο» χρήμα; Το όνομα αυτού, πλεόνασμα. Στην διεκδίκησή του συναντώνται ή διαγκωνίζονται κοινωνίες, κράτη, τάξεις, επιχειρήσεις, πολιτικοί. Άλλοτε αιματηρά και άλλοτε εμπορικά. Δεν υπάρχει τίποτε το παράδοξο σ’ αυτό. Σε κάθε σχέση δούναι και λαβείν κάθε πλευρά θέλει να βγάλει κάτι. Ο επιχειρηματίας να μεγιστοποιήσει το κέρδος του, ο πολιτικός να παρατείνει την παραμονή του στην εξουσία, ο πολίτης ν’ αυξήσει το οικονομικό αντίκρισμα της ψήφου του. Οι σχέσεις πελατείας είναι τελικά το γενικό μοντέλο που διέπει τη συνάντηση οικονομίας και πολιτικής κι όχι μια ελληνική ασθένεια.

Δεν τα λέω αυτά για να αποδεχθούμε μοιρολατρικά το χορό των σκανδάλων, να εξοικειωθούμε πλήρως μ’ ένα πολιτικό σύστημα διεφθαρμένο μέχρι μυελού των οστέων. Αλλά, για σκεφτείτε πόσο τραγικός είναι ο απολογισμός όλων των μοντέλων «διαφάνειας» και «κάθαρσης» που δοκιμάστηκαν εδώ και μια εικοσαετία.

Εν αρχή ην το πατερναλιστικό μοντέλο, το κράτος-νταβάς της αγοράς. Στο δίπολο πολιτικός-προμηθευτής ο πρώτος είχε τον κυρίαρχο λόγο, άρα όριζε μονομερώς την ποσόστωση της μίζας. Για σκεφτείτε, με ποιους ακριβώς πόρους χρηματοδότησης οι ίδιες πολιτικές οικογένειες, τα ίδια κόμματα εξουσίας μεσουρανούν στη χώρα εδώ και μισό αιώνα; Με τα κουπόνια των πρόθυμων ψηφοφόρων; Ούτε για ανέκδοτο μην ακουστεί.

Ακολούθησε το μοντέλο της κρατικής εκπόρνευσης. Στο ρόλο του νταβατζή η επιχειρηματικότητα που είχε και το προνόμιο να ελαχιστοποιεί την πολιτική προμήθεια στα απολύτως απαραίτητα. Το μοντέλο υποτίθεται ότι τυλίχθηκε σε μια πίτα σουβλάκι στου Μπαϊρακτάρη, αλλά κατά τα φαινόμενα στάθηκε κόμπος στο λαιμό του Κώστα. Ξίνισε, εν τω μεταξύ και η σος του βασικού μετόχου που κοσμεί πλέον το μουσείο της ιστορίας και της ανοησίας.

Σειρά πήρε το μοντέλο της απορύθμισης. Τα χέρια της αγοράς λύθηκαν και όλα εναποτέθηκαν στην ηθική της αυτοδέσμευση. Αλλά ο ηθικός κώδικας του χρήματος δεν περιέχει παρά μόνο ένα κανόνα: ούτε ευρώ χαμένο.

Ζούμε το μοντέλο της υπέρ-ρύθμισης. Έχουμε δρακόντειους νόμους για τη διαφάνεια στις συναλλαγές, υπερεξουσίες στους δικαστικούς λειτουργούς, πολύπλοκους μηχανισμούς ελέγχου (πρωτίστως φορολογικού) στη διακίνηση του χρήματος, άκαμπτους –υποτίθεται- κανόνες στη χρηματοδότηση των πολιτικών και των κομμάτων.

Ποιο είναι ακριβώς το αποτέλεσμα αυτών διαδοχικών μοντέλων στις σχέσεις κράτους και αγοράς, δημοσίου και προμηθευτών, πολιτικών και επιχειρηματιών; Μερικές χειροπέδες, άπειρες δικογραφίες με προορισμό το αρχείο και ένα πολιτικό σύστημα που βυθίζεται στην ανυποληψία. Και κυρίως στην αυτογελοιοποίηση και την υποκρισία.

Να δοκιμάσουμε κι ένα πέμπτο μοντέλο; Ή μήπως να συμβιβαστούμε με την ιδέα ότι η εξ ορισμού πελατειακή σχέση κράτους- προμηθευτή δημιουργεί αναπόφευκτα έναν «εμπορικό» ρόλο για τον πολιτικό διαμεσολαβητή και άρα ένα εύλογο «εμπορικό κέρδος» για τον ίδιο, σε χρήμα ή σε είδος;

Αν καταλήξουμε στη δεύτερη εκδοχή σε ένα πολιτικό μέτρο πρέπει να καταλήξουμε: να νομιμοποιήσουμε την μίζα και την πολιτική προμήθεια που σε τελευταία ανάλυση κοστίζει λιγότερο από τη συντήρηση της ακριβής και αναποτελεσματικής γραφειοκρατίας της διαφάνειας. Πληρώνουμε ήδη αρκετά για τις μίζες των πολιτικών. Δεν υπάρχει λόγος να πληρώνουμε και νταβατζιλίκι της τη συλλογική μας υποκρισία.

Στο ίδιο πλαίσιο- μέτρο συνεπές με μια δημοκρατία της αγοράς (άρα και της εξαγοράς)- θα πρέπει να απελευθερωθεί πλήρως και η χρηματοδότηση πολιτικών και κομμάτων από ιδιώτες, επιχειρήσεις και απλούς πολίτες. Είναι προτιμότερη μια ρεαλιστική απεικόνιση των σχέσεων κοινωνικής κυριαρχίας στο κομματικό σύστημα από τον χυλό του «όλοι δικοί μας είμαστε». Στο κάτω-κάτω θα βελτιωθεί και η ευστάθεια του πολιτικού συστήματος. Ουδείς θα δικαιούται να διαμαρτύρεται για την αποτελεσματικότητά του στη διακυβέρνηση αφού θα ισχύει το ρητό της αγοράς: «ό,τι πληρώνεις, παίρνεις».



Υπογραφή "ΚΙΜΠΙ"

******************************************************************************

Friday, June 27, 2008

* 1 ... Χρόνο Μετά



ΓΙΑΣΕΜΗ ΟΛΟΙ ΣΕ ΘΥΜΟΥΝΤΑΙ





Αφιερωμένο Εξαιρετικά Σε Όλους Τους Φίλους Που Μου Στάθηκαν, Με Στήριξαν Και Με Βοήθησαν Τους Τελευταίους 12 Μήνες.






Αναστασία Μουτσάτσου - Κόκκινα Και Μωβ @ 320,0kb/sec
(Για την απόλαυση σας - περιμένετε να κατέβει ολόκληρο το κομμάτι)

Monday, June 2, 2008

* Τα Ρεμπέτικα Της Εργατιάς (New Link)

Αφιερωμένο Εξαιρετικά Σε Όλους Τους Φίλους Που Αγαπούν Και Στηρίζουν Το Γνήσιο Λαϊκό Και Ρεμπέτικο Τραγούδι.


Τραγούδια του Χτες, του Σήμερα και του Αύριο



Τα Ρεμπέτικα Της Εργατιάς


(Click To Enlarge)


Sunday, June 1, 2008

* Τα Τεφτέρια Της Νέας Κατοχής


ΤΑ ΤΕΦΤΕΡΙΑ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΚΑΤΟΧΗΣ


(Click To Enlarge)


Οι καίσαρες στην αρχαία Ρώμη προσέφεραν άρτον και θεάματα για να αποφεύγουν τις εξεγέρσεις του εξαθλιωμένου όχλου.

Δυστυχώς, ο αξιότιμος κύριος Καραμανλής, που θέλει να εμφανίζεται ως καίσαρ της πολιτικής ζωής, προσφέρει μόνον θεάματα. Ζαχόπουλος, ομόλογα, υποκλοπές, Πακιστανοί, κουμπάροι, Γιουροβίζιον, Ζήμενς, νταβατζήδες και άλλα πολλά «επεισόδια», που γίνονται εβδομαδιαία, μηνιαία ή για περισσότερο χρόνο σίριαλ στα τηλεοπτικά παράθυρα. Άρτον, όμως, δεν έχει η βασιλεία του.

Αντίθετα, ακόμη και το καρβέλι αρχίζει να ξαναγράφεται στο τεφτέρι των φουρναραίων, που έπειτα από πάρα πολλά χρόνια το ανέσυραν από τα συρτάρια τους. Και αν δεν με πιστεύετε, ρωτήστε κάποιο συνοικιακό ή επαρχιακό φούρνο ή μπακάλικο.

Εκεί φτάσαμε, να ξαναγυρνάμε στο τεφτέρι! Ν’ ακούμε έπειτα από 65 χρόνια για Νέα Κατοχή! Πείτε με υπερβολικό, αλλά δεν είμαι. Μακάρι να ήμουν.

Η ακρίβεια θερίζει σαν την πανούκλα τα χαμηλά και λαϊκά στρώματα, ενώ τσακίζεται και η ραχοκοκαλιά των μεσοστρωμάτων. Κι ακόμη δεν είδαμε τίποτε. Ίσως γιατί δεν θέλουμε να το πιστέψουμε. Ίσως γιατί οι λεγόμενοι διαμορφωτές της κοινής γνώμης έχουν δημιουργήσει ένα παχύ στρώμα λίπους ανάμεσα σ’ αυτούς και τον «λαουτζίκο».

Μέσα από τα κονέ και τις διαπλοκές με την εξουσία, τη διεφθαρμένη και ανίκανη πολιτική τάξη, καθώς και το παρασιτικό κεφάλαιο, έχουν αμβλύνει τη συνείδησή τους και έχουν κόψει σύρριζα τις κεραίες, με τις οποίες μπορούσαν άλλοτε να συλλαμβάνουν και να μεταδίδουν τα μηνύματα της εποχής. Ίσως επειδή έχουν πάρει διαζύγιο από τον ρόλο και την αποστολή τους τα βλέπουν και τα παρουσιάζουν όλα -ακόμη και τον «άρτο»- ως «θέαμα» και «προϊόν» προς τηλεοπτική βρώσιν. Ίσως επειδή ακόμη συνεχίζουμε να ζούμε πάνω από τις δυνάμεις μας υπερδανειζόμενοι.

Είναι όντως δύσκολο σε κάποιον να προσαρμοστεί στη σκληρή πραγματικότητα. Να αποδεχθεί την αλήθεια. Δεν αντέχουν οι πιο πολλοί να περάσουν στην κατηγορία των φτωχών. Να προσαρμόσουν βίαια προς τα κάτω το βιοτικό τους επίπεδο. Να τσαλακώσουν το κοινωνικό τους στάτους. Δεν αντέχουν να αντικρίσουν την οικογένεια, τα παιδιά, τους φίλους, τους συγγενείς. Θ’ αναγκαστούν, όμως, να το πράξουν. Και τότε τα πράγματα θα γίνουν πολύ δυσάρεστα για τους καίσαρες και την κάστα των ευημερούντων. Ίσως ξεσπάσει κοινωνικός πόλεμος βίαιος, με πολλά «θύματα».

Δεν είναι τυχαίο ότι πολλοί φοβούνται την εμφάνιση των «κοινωνικών 45αριών», αν συνεχιστεί και βαθύνει η οικονομική κρίση.

Και τα «κοινωνικά 45άρια» δεν είναι η ατομική τρομοκρατία των πιστολάδων, είναι τα μαζικά και τυφλά ξεσπάσματα οργής των νέο-προλετάριων της μεταβιομηχανικής κοινωνίας. Όσοι φοβούνται ότι αυτά θα έλθουν δικαίως φοβούνται. Και καλόν θα είναι να ετοιμαστούν να τα υποδεχθούν. Είναι έξω από το σπίτι μας. Είναι μέσα στην αυλή μας. Ετοιμάζονται να μας χτυπήσουν την πόρτα. Και να τη σπάσουν.

Όσο συνεχίζουμε να βαριακούμε τον αχό. Όσο δεν βλέπουμε τις στρατιές των «αθλίων» που συγκροτούνται στο κοινωνικό υπέδαφος, τόσο θα είναι πιο δύσκολο να τους αντιμετωπίσουμε. Όσο η παρούσα κυβέρνηση εκφράζεται από έναν ανεκδιήγητο υπουργό, ο οποίος δηλώνει, ως άλλος… Κουφοντίνας, «αναλαμβάνω την ευθύνη για την ακρίβεια» και κομπορρημονεί λέγοντας ότι «η ακρίβεια εμφανίζεται κάθε βράδυ στα δελτία των οκτώ», τόσο θα πρέπει να τρέμουμε για τα επερχόμενα. Όσο νομίζουν κάποιοι ότι η ακρίβεια θα ελεγχθεί και θα παταχθεί με 21 συν 20 συν 7 συν 10 μέτρα θα φύγουν νύχτα και δεν θα καταλάβουν -κι αυτό είναι το χειρότερο- γιατί έφυγαν. Όσο η ακρίβεια αντιμετωπίζεται ως ένα ακόμη επικοινωνιακό παιχνίδι, τόσο πιο γρήγορα η φωτιά της λαϊκής αποδοκιμασίας θα τους κάψει.

Και δεν θα κάψει μόνον τους κυβερνώντες – αν ήταν να κάψει μόνον αυτούς δεν πειράζει, έτσι έστρωσαν, έτσι θα κοιμηθούν. Θα μας κάψει όλους. Οι θύελλες που θα θερίσουμε από τους ανέμους που σπείραμε -αντί να σβήσουν την κοινωνική πυρκαγιά- θα τη θεριέψουν. Ούτε η αντιπολίτευση θα σωθεί αν απλώς φυσάει για να δυναμώσει η φωτιά κατά της κυβέρνησης. Ούτε οι επιχειρήσεις που, χωρίς αιδώ και κανένα αίσθημα ευθύνης, αντί να συγκρατήσουν τις τιμές, βρίσκουν χίλιες δυο αιτίες για να τις ανεβάζουν κάθε μέρα και πιο πολύ, με την ψευδαίσθηση ότι εξασφαλίζουν μακροπρόθεσμα κέρδη και βιωσιμότητα.

Η μείωση της αγοραστικής δύναμης και της ζήτησης -σε συνδυασμό με τη δημοσιονομική κατάσταση στην οποία βρίσκεται η χώρα- μόνον κακά μπορεί να φέρει και για τους ίδιους τους επιχειρηματίες, αυτούς που σήμερα ρίχνουν συνεχώς φρύγανα στη φωτιά της ακρίβειας. Αυτοί δεν είναι σωστοί επιχειρηματίες. Δεν είναι υγιής ο τρόπος του επιχειρείν τους. Αυτούς τους επιχειρηματίες θα πρέπει η πολιτεία να βρει τρόπους να τους τσακίσει, να τους εξοντώσει, να τους αφανίσει. Δεν τους χρειαζόμαστε. Είναι επικίνδυνοι και ένα βάρος που πρέπει παντί τρόπω να το πετάξουμε από πάνω μας.

Επιτέλους, κάποια στιγμή θα πρέπει να συναισθανθούν και αυτοί την κοινωνική ευθύνη που έχουν και να μην περιορίζονται μόνο στην «εταιρική κοινωνική ευθύνη» που διαφημίζουν. Σε περιόδους κρίσης, όπως η σημερινή, υπάρχει και πρέπει να τίθεται ένα όριο στα υπερκέρδη και στην αθέμιτη και σκανδαλώδη κερδοφορία.

Τι μπορείς όμως να περιμένεις από ένα κράτος που είναι διαλυμένο, που δεν έχει ελεγκτικούς μηχανισμούς, που οι θεσμοί του υπάρχουν μόνον κατ’ όνομα, ένα κατ’ ευφημισμόν κράτος, ένα κράτος οπερέτα, ένα αντιπαραγωγικό κράτος, ένα διεφθαρμένο κράτος που ακόμη και σήμερα, δύο μήνες μετά, δεν μπορεί να σταματήσει να πουλιέται στα ράφια των καταστημάτων το ορυκτέλαιο-ηλιέλαιο;

Τι μπορείς να περιμένεις από μια κυβέρνηση που -για να δικαιολογήσει την απραξία, την αβελτηρία και την ανεπάρκειά της- τα ρίχνει όλα είτε στους προκατόχους της είτε στους άλλους, τους εξωγενείς παράγοντες; Όταν κρύβεται πίσω από το δάχτυλό της, υποστηρίζοντας ότι ο πληθωρισμός και η ακρίβεια είναι εισαγόμενα «φρούτα» και ότι για όλα φταίει το ευρώ και το πετρέλαιο, τι ελπίδα να στηρίξεις σ’ αυτή την κυβέρνηση;

Σ’ όλη την Ευρώπη υπάρχει ακρίβεια. Το ευρώ ισχύει για όλους, το πετρέλαιο όλους τούς πλήττει. Δεν αυξάνονται, όμως, σ’ όλες τις χώρες τα προϊόντα κατά 30%, 60% ή και 200% σε λίγους μήνες. Δεν πίνουν τον καφέ τους οι Ιταλοί στα 4 ή 5 ευρώ. Δεν πίνουν το γάλα τους οι Γάλλοι στη διπλάσια τιμή απ’ ό,τι εμείς. Δεν τρώνε τα φρούτα και τα λαχανικά τους οι Γερμανοί δύο ή και τρεις φορές πάνω απ’ ό,τι οι Έλληνες. Δεν ντύνονται 50% ακριβότερα οι Βρετανοί. Δεν έχουν τον ίδιο μισθό με εμάς οι Σουηδοί. Δεν πάνε κάθε μέρα στο σούπερ μάρκετ οι Βέλγοι και βλέπουν διαφορετική τιμή στα προϊόντα που βρίσκονται στα ράφια.

Βλέπετε όμως, όλοι αυτοί δεν έχουν την ίδια κυβέρνηση με εμάς. Ούτε το ίδιο ξεχαρβαλωμένο πολιτικό σύστημα. Οι πολιτικές τους δυνάμεις δεν είναι τόσον αφασικές όσο οι δικές μας. Ούτε η κρατική γραφειοκρατία και η δημόσια διοίκησή τους χρειάζονται τόσο «λάδι» για να λειτουργήσουν έστω στοιχειωδώς εύρυθμα και να υπερασπιστούν τους πολίτες τους από τους «αετονύχηδες», τους «αεριτζήδες», τα «κυκλώματα» και τα «καρτέλ».

Εδώ που φτάσαμε με την ακρίβεια, μία είναι η λύση: η συναίνεση. Να καλέσει ο ίδιος ο πρωθυπουργός τα κόμματα της αντιπολίτευσης, τους παραγωγικούς φορείς, τους εκπροσώπους των καταναλωτών, τους συνδέσμους των επιχειρήσεων σε μια σύσκεψη όπου όλοι από κοινού θα επεξεργαστούν ένα «σχέδιο επιβίωσης». Να δεσμευτούν όλοι και να ορίσουν μια ανεξάρτητη ad hoc επιτροπή, εξουσιοδοτημένη με υπερεξουσίες να τηρήσει τα συμπεφωνημένα. Αν δεν το πράξει η κυβέρνηση, ας το επιχειρήσει η αξιωματική αντιπολίτευση.

Αυτή την ώρα, δεν χρειάζονται κι άλλες φωνές κριτικής. Οι πολίτες ξέρουν τον ένοχο και θα αποδώσουν ευθύνες. Αυτό που χρειάζεται σήμερα ο τόπος από την αξιωματική αντιπολίτευση είναι μια πρόταση διεξόδου, ρεαλιστική, υπεύθυνη και κυρίως συναινετική. Όσοι αρνηθούν τη συναίνεση σ’ ένα σχέδιο χτυπήματος της ακρίβειας να πληρώσουν και το τίμημα. Ακόμη και μποϊκοτάζ προϊόντων μπορεί να γίνει. Ακόμη και στους δρόμους με κατσαρόλες να βγουν οι πολίτες, αν η κυβέρνηση επιμένει στο ίδιο φάλτσο βιολί της. Έτσι η αντιπολίτευση μπορεί και να ανακάμψει.

Ο κόσμος έχει χορτάσει από λόγια, κριτική και επισημάνσεις. Αρκετά με το «θέαμα». Τώρα χρειάζεται άρτο, που, όπως πάει, θα πουλιέται σαν παντεσπάνι. Αν η αντιπολίτευση δεν παρασυρθεί στον λαϊκισμό, μπορεί να γυρίσει τις εξελίξεις υπέρ της και να επισπεύσει την επιστροφή της στην εξουσία.

Είναι η ευκαιρία της. Η κυβέρνηση έχασε τη δική της ευκαιρία. Για λόγους που δεν είναι του παρόντος, θα αναγκαστεί, όπως όλα δείχνουν, να εγκαταλείψει ενωρίτερον από ό,τι ανέμενε την εξουσία. Ο Κ. Καραμανλής, που δηλώνει θαυμαστής του Α. Παπανδρέου, ξέχασε μια βασική αρχή του αείμνηστου πολιτικού. Ο Ανδρέας έπαιρνε τις εκλογές υποσχόμενος «ακόμη καλύτερες μέρες».

Δυστυχώς για τον Κ. Καραμανλή, το μόνο που δεν μπορεί να υποσχεθεί είναι αυτό. Αντίθετα, οι αντίπαλοί του μπορούν να τον πυροβολούν με τις «χειρότερες μέρες που έρχονται». Όταν μια κυβέρνηση, ένα κόμμα, ακόμη και μια επιχείρηση, δεν μπορεί να υποσχεθεί καλύτερες μέρες, έχει χάσει το παιγνίδι. Εδώ είναι και η τραγωδία της χώρας.

Κανένας σήμερα δεν μπορεί να υποσχεθεί ότι μπορεί να προσφέρει «καλύτερες μέρες» και να γίνει πιστευτός. Αυτό σε καιρούς ανασφάλειας είναι διαλυτικό για την ψυχολογία ενός λαού. Γι’ αυτό και οι Έλληνες είναι κλεισμένοι στο καβούκι τους. Γι’ αυτό και προσώρας η δυσαρέσκεια είναι υπόκωφη. Γι’ αυτό και δεν ανιχνεύεται εύκολα ή βρίσκεται σε δυσαρμονία με τις δηλώσεις τους περί πολιτικής προτίμησης.

Στην ανασφάλεια του Έλληνα έχει προστεθεί πλέον και η απαισιοδοξία για τα επερχόμενα. Αυτό -εκτός από μελαγχολικό για ένα λαό που δεν του αξίζει να έχει αυτή την τύχη- ίσως αποδειχτεί και καταστροφικό. Επειδή σε τέτοιες καταστάσεις και «μαύρες περιόδους» της Ιστορίας έχει αποδειχθεί ότι οι πολίτες στρέφονται στα άκρα, ζητώντας στιβαρούς και αυταρχικούς ηγέτες-πατερούληδες.

Θα ήταν έγκλημα εάν ο Κ. Καραμανλής στήριζε όλη την πολιτική του στρατηγική σε μια τέτοια προσέγγιση των εξελίξεων στη χώρα. Θα ήταν ακόμη χειρότερα, θα ήταν σφάλμα (όπως θα έλεγε ο Μέτερνιχ), εάν ο Γ. Παπανδρέου άφηνε να ευδοκιμήσει μια τέτοια εξέλιξη. Eδώ που έφτασαν τα πράγματα η ακρίβεια αναδεικνύεται σε λυδία λίθο των πολιτικών εξελίξεων.

Αν το ΠΑ.ΣΟ.Κ. καταφέρει να πείσει ότι αυτό μπορεί να προσφέρει τις «καλύτερες μέρες», θα κερδίσει το... μπόνους της επιβράβευσης των πολιτών.



Υπογραφή "Του Νίκου Φελέκη"

******************************************************************************